خاتمی و مطهری
•
خاتمی: این روزها جای استاد مطهری بسیار خالی است
رئیسموسسه بین‌المللی گفت‌وگوی فرهنگ‌ها و تمدن‌ها با بررسی وضعیت علوم انسانی
و علوم جدید در کشور، با رد برخورد بخشنامه‌ای با نظریات و صاحب‌نظران
دارای نظرات مخالف، تنها راه برای سامان دادن به اندیشه‌های دینی و علوم
انسانی را آزادی و نداشتن نگاه سیاسی و دولتی به این موضوع عنوان کرد.
به
گزارش ایلنا، سیدمحمد خاتمی در دیدار با جمعی از دانشگاهیان، فرهنگیان و
فعالان دانشجویی، با اشاره به سخنان شرکت‌کنندگان در نقد وضعیت کنونی و
ذکر نام برخی از فرهنگیان و دانشجویان بازداشت شده، گفت: امروز تعداد
کسانی که در بازداشت به سر می‌برند، خیلی زیاد و بی‌سابقه است که باید به
فکر همه آنها بود.
سیدمحمد خاتمی افزود: اغلب بازداشت‌شدگان کسانی
هستند که علاقه‌مندی خود را به اصل نظام و ایران و احترام به مردم و
پیشرفت کشور اثبات کرده‌اند و حتی سابقه مقابله و هزینه پرداختن در برابر
کسانی که قصد توطئه علیه جمهوری اسلامی داشتند، دارند.
رئیس دولت
اصلاحات با بیان اینکه «آنها انسان‌هایی هستند که می‌خواهند در فضایی آزاد
که قانون اساسی نیز پیش‌بینی کرده، فعالیت کنند و این حق آنها است»، اظهار
داشت: بعضی‌ها شاید سابقه اصلاح‌طلبی هم نداشته باشند، ولی به خاطر اعتراض
به پدیده‌ای که در جامعه بوده است یا اعتراض و انتقاد به رفتارها و
سیاست‌هایی که اجرا می‌شود، گرفتار می‌شوند.
وی یادآور شد: این
افراد بلافاصله متهم به اتهاماتی می‌شوند که شایسته دشمنان ایران و اسلام
و انقلاب است، در حالیکه اینها کسانی هستند که حداقل علاقمند به ایران و
مردم ایران و پای‌بند به قانون اساسی هستند و غالب آنان نیز مدافع اسلام و
نظام وانقلابند.
رئیس بنیاد باران ادامه داد: امروز نباید بگوییم
جریان خاص فکری در محدودیت و تنگنا قرار گرفته است، چرا که با بسیاری از
افراد منتسب به جریان‌های فکری متفاوت برخلاف ضوابط قانون اساسی و آیین
دادرسی برخورد شده است.
خاتمی تصریح کرد: متاسفانه ادامه این فضا
در کشور باعث آن می‌شود تا فضا برای کسانی باز شود که نه ما آنها را
می‌پسندیم و نه قابل محاسبه است که چه خواهند کرد و اولین زیان‌کار در این
میان نظام جمهوری اسلامی است و این رفتارها سبب می‌شود کسانیکه به آن
علاقه‌مند بودند از آن دور شوند.
رئیس‌جمهور سابق کشورمان یادآور
شد: اگر تذکری داده می‌شود برای حفظ نظام در مسیر درست و بازگشت از
راه‌های غلطی است که طی می‌شود و متاسفانه به جاهای بدی ختم خواهد شد.
رئیس
موسسه بین‌المللی گفتگوی فرهنگ‌ها و تمدن‌ها به مناسبت هفته معلم و نیز
سالروز شهادت استاد شهید آیت‌الله مطهری و در پاسخ به تذکر و درخواست بعضی
از حاضران در مورد سرنوشت علوم انسانی و اظهار نگرانی از برخوردهایی که به
خصوص با بعضی از استادان این شاخه از علوم می‌شود، نظر خود را بیان کرد.
خاتمی
اظهار داشت: این روزها جای شهید مطهری بسیار خالی است، گرچه نمی‌دانم اگر
ایشان زنده بود؛ آیا در منصب و موقعیتی قرار می‌گرفت که بر پایه اندیشه
روشن و منش والایش بتواند چهره‌ای مطلوب‌تر و بهتر از جمهوری اسلامی‌مان
ارائه دهد و یا ایشان با مشکلاتی مواجه می‌شد، ولی به هر حال جای استاد
خالی است.
وی افزود: ما در تاریخ فلسفه اصطلاحی داریم به نام معلم.
ارسطو معلم اول است و فارابی معلم دوم. معلم کسی است که در همه علوم و
رشته‌های دانش بشری و همه فنون، صاحب‌نظر و دارای مهارت باشد.
رئیس
دولت اصلاحات ادامه داد: البته این اصطلاح دیگر امروز با توجه به
گسترده‌تر شدن دامنه دانش و معرفت بشری و پیدایش رشته‌ها و تخصص‌های
فراوان کاربرد موجه ندارد، چرا که یک نفر نمی‌تواند در همه شاخه‌ها و
شعبه‌ها دارای تخصص باشد، بنابراین تعبیر معلم به آن معنا که در تاریخ علم
می‌شود در مورد هیچ‌کس مناسب نیست، ولی در حوزه معرفت اسلامی و دینی و
تمام معارفی که نسبتی با دین پیدا می‌کند، می‌توانیم به جرات عنوان معلم
را به شهید آیت‌الله مطهری بدهیم. او انسانی بود که در عرفان، حکمت، فقه،
تاریخ، کلام و تفسیر و در همه شاخه‌ها و شعبه‌ها ورود و خروج موفق نیز
داشته است؛ ایشان با اینکه ذی‌فنون بود در همه رشته‌ها عمیق و دارای
نظراتی جالب و ارزنده بود.
سیدمحمد خاتمی یادآور شد: از سوی دیگر
امتیاز مهم شهید مطهری "مرد زمان خود بودن" است. منظورم از مرد زمان بودن،
این است که دغدغه پرسش‌های زمانه را داشتن و برای جستجوی پاسخی به این
پرسش‌ها تلاش کردن و این نکته بسیار مهمی است، به خصوص برای کسانی که با
دین و معارف دینی سر و کار دارند جای استاد شهید پر نشده است، در حالیکه
نیاز ما به او و امثال ایشان امروز بیش از دیروز است.
رئیس بنیاد
باران در مورد علوم انسانی گفت: علوم انسانی اصطلاحی تازه و متعلق به عالم
جدید است و در گذشته نبوده، همچنانکه دانش (Science) پدیده جدید است و با
برنامه‌ریزی و طراحی سیاستمداران و مدیران هم بوجود نیامده، بلکه مقتضای
سیر تاریخی انسان بوده است و گرچه مبتنی بر مبادی و مبانی است که در جهاتی
با مبادی و مبانی عالم دینی و دنیای سیاستمداران متفاوت و حتی در تضاد
است، ولی راهکار مساله نفی و کنار گذاشتن علوم بطور کلی و علوم انسانی
بطور خاص نیست.
وی تاکید کرد: نه ما می‌توانیم همه درها را به روی تحقیقات و دستاوردهای فکری غرب ببندیم و نه چنین کاری مفید است.
رئیس‌جمهور
سابق کشورمان ادامه داد: علوم انسانی اولا به مباحث بسیار جدی می‌پردازد
که در گذشته نبوده و غفلت از آن یعنی غفلت از زمان خود و کسی که از زمان
خود غفلت کند دچار "با خود بیگانگی" می‌شود و حاصل آن آشفتگی در ذهن و
زندگی است.
وی افزود: ثانیا، علوم انسانی دستاوردهای بزرگی دارد و
در بسیاری از امور کارهایی کرده است که ما از آنها بی‌نیاز نیستیم و
نمی‌توانیم از آنها غفلت کنیم.